Krom, insülin duyarlılığını ve protein, karbonhidrat ve lipit metabolizmasını artırabilen önemli bir eser mineraldir. Krom insanların çok küçük miktarlara ihtiyaç duyduğu metalik bir elementtir. Temel olarak iki farklı formda bulunur. Bunlardan biri besinlerde bulunan aktif form olan trivalent ( Cr 3+), diğeri ise endüstriyel bir zehir olan hekzavalent ( Cr 6+)’dır.
Diyet kromu görünüşte pasif difüzyonla emilir ve emilim derecesi düşüktür (∼% 1). Krom protein transferrine bağlı kan akımında tutulur. Genellikle endositoz yoluyla transferrin dokulara verildiğine inanılmaktadır. İnsan vücudunda milyonda, 0.02-0.64 kısım (0.02-.64 p.p.m.) krom bulunduğu hesaplanmıştır. En çok bulunduğu organ karaciğerdir. Karaciğerde nükleoproteine bağlı olarak bulunmaktadır. Vücuttaki kromun yaşlandıkça azalmaktadır. İnsanlarda krom eksikliğini karakterize etmekte zorlanılmaktadır bunun nedeni ise kromun beslenme durumunun kabul edilen bir biyo belirtecinin olmamasıdır.
Gereksinimler
9 yaş ve üzeri için yeterli miktarda krom alımı, kadınlar için günde 21 ila 25 mikrogram (mcg), erkekler için günde 25 ila 35 mcg arasındadır.
Bebekler ve çocuklar için önerilen alım miktarı:
6 aya kadar: günde 0.2 mcg
7 ila 12 ay: günde 5.5 mcg
1 ila 3 yıl: günde 11 mcg
4 ila 8 yıl arası: günde 15 mcg
Yukarıda da belirttiğimiz gibi krom beslenme durumunun kesin bir ölçütü yoktur, ancak insanlarda krom eksikliği nadirdir.
Kaynaklar
En iyi krom kaynaklarından bazıları brokoli, karaciğer ve bira mayasıdır. Patates, kepekli tahıllar, deniz ürünleri ve etler de krom içerir.
Aşağıda da iyi kaynak olarak belirlediğimiz besinler ve içerdikleri krom miktarlarından bahsettik.
Brokoli: 1 fincan 22 mcg içerir.
Üzüm suyu: 1 su bardağı 8 mcg
Hindi göğsü: 3 ons 2 mcg içerir
Patates püresi: 1 su bardağı 3 mcg
Yeşil fasulye: 1 su bardağı 2 mcg
Kırmızı şarap: 5 ons, 1 ile 13 mcg arası içerir.
Süt ürünlerinin çoğu krom bakımından düşüktür.
Krom eksikliği ;
Kromun vücuda sağladığı fayda tam olarak net değildir ve insanlarda eksiklik bildirimi çok zordur. Potansiyel olarak, bir eksiklik bazı sağlık problemleriyle ilgili olabilir.
Yapılan çalışmalarda krom eklenmemiş parenteral ürünle beslenen bireylerde ağırlık kaybı, sinir sistemi ve glikoz tolerans bozukluğu görülmüş,250 mcg krom eklenmesiyle belirtiler düzeltilmiştir.
Krom diyabetli bireylerde eksikliği görülebilen eser bir elementtir .Yapılan diğer bir çalışmada krom yetersizliğinin glikoz kullanımının bozulmasına, insülin gereksinmesinin artmasına dolayısıyla tip 2 diyabet için risk faktörü olduğunu belirtmektedir. Tip 2 diyabetlilere ek olarak krom verildiğinde glikoz, insülin ve glikozlaşmış hemoglobin düzeylerinde düşüş gözlenmiştir..
Fazla alımı ise;
Bazı araştırıcılarda yüksek doz kromun olumsuz etkilediğini bildirmişlerdir.
Kolesterolün daha az etkili kontrolü, ateroskleroz ve kalp hastalığı riskini arttırır.
Kromun aşırı alımının zararı besinlerde bulunan 3 değerli kromun emilimi zayıf olduğundan toksik etki yapma olasılığı azdır. Bunun yanında 6 değerli kromun karsinojen ve mutajen olduğu bildirilmiştir. Kromla ilgili alanlarda çalışanlarda, krom tozunun mide ve akciğer kanser riskini arttırdığı belirtilmiştir. Bu nedenle karaciğer ve böbrek rahatsızlığı olan bireylerin ek olarak krom almamaları önerilmiştir.
Takviyeler olarak kullanım ;
Diyette alınan besinler ve içerdikleri hastalığın önlenmesinde ve sağlığın korunmasında en önemli faktördür.
Araştırmalar art arda besinleri tamamlayıcı formda izole etmenin, besin maddelerini bir gıda maddesinden tüketmekle aynı sağlık yararlarını sağlamayacağını göstermektedir.
Bazı yiyecekleri diyetimizin önemli bir parçası yapan bireysel bir besin değil, besinlerin birlikte nasıl çalıştığıdır.
Takviye olarak kullanılmak istenirse doktorunuzdan ya da beslenme uzmanınızdan mutlaka destek alın.